Van'dan Doğubayazıt'a ~ YOLDAKİ İZLER

Aylar öncesinde planlarını yaptığımız Van Gölü gezisi gelip çatmıştı. Atatürk Havalimanı'nda başlayan yolculuğumuz tüm Anadolu'yu katederek Van Ferit Melen Havalimanında son buldu. Dağların ve bulutların üstünde yaptığımız yolculuk sırasında en merak ettiğim konu Van Gölü'nün havadan nasıl gözüktüğüydü. Ancak alçaldığımız zaman gölü farkedebildik. Zaten çok kısa bir zaman sonra uçak neredeyse suya değecek mesafede inişini gerçekleştirdi. Havalimanı göle yakın inşa edilmiş. Hatta 94 ve 95 yıllarında gölde meydana gelen su yükselmesinde alanın bir kısmı sular altında kalmış.

Uzakta Ferit Melen Havalimanı göl kenarında

Havalimanından kiralık aracımızı alarak ilk durağımız Van Kalesinin ve eski Van şehrinin olduğu yani antik Tuşpa kentine doğru yol aldık.

Tuşpa, ilk okul yıllarında beri öğretilen Urartu Medeniyetinin başkenti. Van Gölü'nün ılıman etkisi nedeniyle yüzyıllar boyunca bu bölgeden geçmeyen medeniyet kalmamış. Asurlar, Hurriler, Urartular, Persler, Medler, Persler, Büyük İskender, Selevkoslar, Ermeniler, Partlar, Romalılar, Sasaniler, Bizanslılar, Selçuklular, İlhanlılar, Celayirliler, Karakoyunlular, Akkoyunlular,Safeviler ve en sonunda Osmanlılar.

Van Kalesi

İşte bu kadar medeniyet gelip geçmesine rağmen Tuşpa ve Tuşpa Kalesi olduğu yerde kalmış. Ta ki son yüzyıla gelene kadar. Artık harabe bir şehir halinde çok az bir kalıntı kalmış durumda. Ancak kale tüm haşmeti ile yerli yerinde. Son yıllarda yapılan yenileme çalışmaları ile daha güzel bir görünüm almış. Kalenin üst kısımlarından Van Gölünü doyumsuz izleyebiliyorsunuz. Tabi ki ovaya yayılmış düzensiz yeni Van şehrini de.

Van Kalesi ve Yeni Van

Tuşpa Kenti Kalıntıları

Kalenin tepesinde bir cami var. Osmanlı'nın hakimiyetinin simgesini olarak yapılmış ve kalenin son silüetini olmuş. Yakın zamana kadar sadece minaresi varken geçtiğimiz yıllarda cami tekrar yapılmış. Hatta Cuma ve teravih namazları kılınmaktadır.

Süleyman Han Camii

Kalenin güney eteklerinde günümüze kadar kalabilen bir kaç eser var. En önemlisi Hüsrev Paşa Camii. Özelliği ise Mimar Sinan eseri olması. Maalesef depremde yıkılarak kullanılmaz hale gelmiş. Şimdi restorasyon çalışmaları devam etmekte.

Hüsrev Paşa Camii

Kaleden ayrılarak Çarpanak Adasına doğru devam ettik. Yol üzerinde üniversite içersinde yer alan Kedi Evine uğradık. Nesli tükenmek üzere olan Van Kedilerini tellerin arkasında da olsa görmüş olmak güzeldi. Gerçekten büyüleyici bir güzellikleri var bu hayvanların elbette özellikle gözleri.

Van Kedisi

Çarpanak Adası, Van Gölü içersinde ikinci büyük ada. Ayrıca Akdamar kadar ünlü olmasa da sağlam denebilecek bir Ermeni Kilisesi var. 19.yy'a kadar yarımada olmasına karşın suyun yükselmesi sonucu adaya dönüşmüş. Balıkçı tekneleri ile adaya geçmeyi umarken büyük bir sürprizle karşılaştık. Yolda karşılaştığımız bir görevli bölgenin Ömer Bey'in özel mülkü olduğunu geçemeyeceğimizi söyledi. Ömer Bey'in kim olduğunu soruduğumuzda Kinyas Bey'in oğlu olduğunu söyledi. Kinyas Bey kim diye sormadık tabi muhabbet bütün soyağacına kadar gidecekti anlaşılan. Ancak sonradan Kinyas Bey'in bölgenin köklü ailerinden olduğunu ve 70'lede milletvekili ve olduğunu öğrendik. Uzaktan adanın fotoğrafını çekmek izin isteyip yaklaşabildiğimiz kadar adayaya doğru yaklaştık. Uzun bir yarımadanın sonunda ince uzun bir ada. Aslında karşılıklı iskeleler yapılmış . Çok güzel çakıl bir kumsalı var. Dayanamayıp suya bile ayaklarımı soktum. İyi ki girmişim bir daha imkan olmadı.

Çarpanak Adasıı ve Kilisesi

Çarpanak Adası, yolunun hem kötü hem uzun olmasında dolayı baya bir zaman kaybettirdi. Üstüne birde adaya ulaşamamak gezinin eksiklikleri arasında yer aldı.

Bend-i Mahi Köprüsü ve Çayı

Van çıkışında yer alan tarihi Bend-i Mahi köprüsünü ziyaret edip günün önemli duraklarında birisine Erciş'e geldik. Şehir merkezinde yemek molası verdik. Ancak normal olarak fotoğraflayacak bir şey yoktu. Depremden yeni çıkmış bir şehir olarak yaralarını sarmaya çalışıyordu. Lokanta yaptığımız kısa sohbette ise kentin belinin büküldüğü halkın büyük kısmının göç ettiğini söylediler. Erciş'in tarihte başına gelen büyük felaketlerde biriside aslında Van Gölü'nün yükselmesi olmuş. Eski şehir sular altında kaldığından şehir taşınmak zorunda kalmış. Bunun izlerini Çelebibağı Kalesinde gördük. Selçuk Mezarlarını çekmek için gittiğimiz küçük kasabada gölü ortalarında kalmış kale kalıntıları gözüküyordu. Mezarlık yüksek bir tümülüsün üzerinde yapıldığında güvendeydi. Bu mezarlık gezi boyunca göreceğimiz Selçuklu mezarlıklarının ilki. Selçuklu bu bölgeye mezarları ile imzanı atmış neredeyse. Anıt gibi mezartaşları dikmiş kümbetler inşa etmişler.

Çelebibağı Selçuklu Mezarları

Çelebibağı Kalesi

Van Gölünün ünlü balığı incili kefallerin yumurtlamaları çok ilginç. Somonlar gibi suyun akıntısına karşı yüzüp nehrin içlerine doğru yumurtalarını bırakıyorlar. Mayıs sonuna doğru başlayan bu yumurtlama dönemine bir hafta öncesinde geldiğimizden göremedik. Ancak balıklar yeni yeni toplanmaya başlamıştı. Belgesel çeken kameralar kayıttaydı. Dikkatimi çeken ziyaretçileri sadece bu ilginç doğa olayını izlemeye gelen insanlar değildi. Van Gölü Martılarıda toplanmıştı. Suya sortiler yaparak yıllık istihkaklarını almaya çalışıyorlardı. Pek bir şey göremeden ayrıldık.

Hava kararmak üzereyken Muradiye Şelalesine vardık. Işık olarak çok uygun bir zamanlama olmasına rağmen çok zor şartlarda bir çekim oldu. Yağmurdan dolayı suyun debisi oldukça artmıştı. Yüksekten çekmemize rağmen düşen suların oluşturduğu su buharcıkları yağmur gibi üzerimize geliyordu. Bir kaç kare alıp gecelemek üzere Muradiye ilçe merkezine geçtik. Planımızda burada gecelemek yoktu. Ancak Şeytan köprüsü ve yamaca kurulu kiliseyi görmeden gitmek istemedik.

Muradiye Şelalesi

Seyahatler esnasında kalacak yer konusunda pek bir sıkıntımız yok. Hemen hemen her ilçede bir öğretmenevi var. Bu nedenle çok ilginç şehirlerde kalma imkanımız oldu. Muradiye onlardan birisi. Küçücük bir kasaba. Bir kaç dükkanı da akşamın erken bir saatinde kapatmışlardı dükkanlarını. Akşam yemeğini zor bulduk diyebilirim.

Sabah erkenden kalkıp önce sarp yamaca inşa edilmiş kiliseyi fotoğrafladık. Akabinde Şeytan Köprüsünün fotoğraflarını çektik. Nehrin oluşturduğu vadi yatağı oldukça ilgimizi çekti. Kayalık bir bölgeden geçen dere yatağı neredeyse bir kanyona benziyordu. Muradiye Şelalesine tekrar uğradık ama yağan yağmur çekim yapmamızı engelledi. Fazla oyalanmadan Doğubayazıt'a doğru devam ettik.

Muradiye Surp Stepanos Kilisesi

Şeytan Köprüsü ve Bendi Mahi Çayı

Bendi Mahi Çayı

Yol üzerinde ara ara otostop yapan köylüler vardı. İlkinde almaya niyetlensem de duramadım. Kısmet 100 mt sonra yaşlı bir amca ve okula gitmeye çalışan bir yavrucağa denk geldi. Arabamıza alarak Çaldıran'da bıraktık. Çaldıran malumunuz Yavuz Sultan Selim'in Safevi Hanedanının belini büktüğü Çaldıran Zaferinin vuku bulduğu ova. Hatıra olarak ne çekebiliriz derken ovada oluşmuş göletler bulutlarla birlikte çok güzel bir kompozisyon oluşturmuştu. Artık Doğubayazıt'a kadar durmayı düşünmüyorduk. Yağmurda bastırmıştı. Tendürek Dağı'nı çekememiz gezide ikinci eksi notumuz oldu. Dağ bir türlü kendini göstermedi. Ancak eteklerine yayılan kaya yapıları çok ilginçti. Ovaya kamyonlarla dökülmüş harfiyatlara benziyordu.

Çaldıran Ovası

Tendürek Dağı Etekleri

Çaldıran-Doğubayazıt arası geçtiğim en kötü yollarda birisi. Yol yapı devam etmekle birlikte yol çok zemini berbat. Yıllardır terörden dolayı yapılamayan yatırım yeni yeni yapılıyor. Yol boyunca boşaltılmış karakollar yol kontrol noktaları dikkatimiz çekiyor. Harabe haline almış. Bölgenin normalleşmeye başladığının bir göstergesi. Doğubayazıt'a vardığımızda rahatlamıştık. Güzel bir kamyoncu lokantasında kahvaltı yaptık.

İstikamet İshak Paşa Sarayı....